موقعیت دندان‌ها و فک های نامرتب را می ‌توان با ارتودنسی دندان در کودکان و نوجوانان اصلاح کرد. هدف از درمان ارتودنسی حرکت تدریجی دندان‌ها و فک ها به موقعیت مناسب است. بنابراین انواع مختلف بریس های دندانی وجود دارند که می توانند حرکت دندان یا فک به موقعیت صحیح را فراهم کنند. آنها دندان ‌ها را در جهت دلخواه فشار داده یا می ‌کشند. همچنین آنها می توانند بر رشد صحیح فک ها موثر باشند.

انواع مختلفی از ارتودنسی برای رسیدن به این اهداف وجود دارند که ارتودنسی متحرک یکی از گزینه های کارآمد به شمار می رود. ارتودنسی متحرک معمولاً شامل پلاک های سفارشی ساخته شده از جنس پلاستک شفاف یا اکریلیک هستند که متناسب با دهان بیمار تهیه می شوند. پلاک های ارتودنسی متحرک چندین ساعت در طول روز بر روی دندان ها قرار می گیرند. با این حال می توان آن ها را در هنگام غذا خوردن یا ورزش کردن خارج کرده و در جعبه مخصوص نگهداری کرد. برخی از این صفحات پلاستیکی دارای یک سیم حلقه ‌ای U شکل است که به آن متصل است. این سیم در اطراف دندان ها قرار گرفته و پلاک را در جای خود نگه می دارد. آنها همچنین برای تغییر موقعیت فک و دندان ‌ها، به دندان های مشخصی فشار وارد می ‌کنند. علاوه بر این، برخی از این صفحات که برای گسترش عرض کام مورد استفاده قرار می گیرند، اغلب دارای پیچ تنظیم کننده نیز می باشند. این پیچ ها به طور دوره ای و برای افزایش عرض صفحات ها تنظیم می شوند. بنابراین پلاک ها همچنان به اعمال نیرو بر دندان ها ادامه می دهند. استفاده از پلاک های متحرک ارتودنسی می تواند استخوان های فک را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، تنگی کام فوقانی را می‌ توان به تدریج و با استفاده از ارتودنسی متحرک افزایش داد.

انواع مختلف پلاک های ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک انواع مختلفی دارد که بسته به شرایط خاص بیمار توسط دندانپزشک توصیه و ساخته می شوند. انواع پلاک های ارتودنسی متحرک شامل موارد زیر هستند:

پلاک های ارتودنسی نامرئی

درمان با استفاده از پلاک های نازک و شفاف جایگزینی زیبایی برای براکت های فلزی در بزرگسالان و نوجوانان است. این نوع تراز کننده‌های دندان بسیار مقاوم بوده و تقریباً غیر قابل مشاهده هستند. این پلاک ها معمولاً هر دو یا سه هفته یکبار تعویض شده و متناسب با موقعیت جدید دندان ها ساخته می شوند. ارتودنسی متحرک نامرئی در طول تمام روز پوشیده شده و تنها برای مسواک زدن و غذا خوردن خارج می شوند. این روش مزایای فراوانی داشته که شامل موارد زیر هستند:

• دوره سازگاری تنها چند روز به طول می انجامد.

• کاملا نامرئی و غیر قابل مشاهده هستند.
• به هنگام استفاده هیچگونه ناراحتی ایجاد نمی کنند.
• حفظ بهداشت دهان و دندان توسط آنها آسان است.
• مشکلی در تکلم ایجاد نمی‌ کنند.

پلاک فانکشنال توین بلاک

از پلاک های تویین بلاک برای ترمیم مال اکلوژن از طریق حرکت فک پایین بیمار به سمت جلو در هنگام بستن دهان، استفاده می شود. علاوه بر این، این وسیله به رشد فک پایین نیز کمک می کند. توین بلاک یک بلوک دوقلو است که بر روی فک بالا و پایین قرار می‌ گیرد. صفحه فوقانی و گاهی اوقات صفحه پایینی در این وسیله ممکن است شامل یک پیچ انبساط برای باز شدن قوس دهان باشد.

پلاک متحرک با فنر Z شکل

پلاک متحرک با فنر Z شکل از یک بازوی t شکل تشکیل شده که بازوی آن در پلاستیک یا اکریلیک قرار می گیرد. این وسیله برای حرکت باکال دندان های آسیاب کوچک مورد استفاده قرار گرفته و از طریق فشار به سمت دندان های هدف، موجب حرکت آنها به محل مناسب می شود. از این وسیله اغلب برای حرکت دندان هایی که به سمت داخل دهان قرار گرفته اند، استفاده شده و موجب همترازی و به قوس در آوردن آنها با دندان های کناری می شود.

نگهدارنده ها یا ریتینرها

نگهدارنده ها وسیله های سفارشی ساخته شده برای نگه داشتن دندان ها و فیکس کردن آنها در جای خود هستند. آنها بعد از درمان های ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرند تا از تغییر شکل مجدد دندان ها خودداری کنند. انواع ریتینر ها شامل موارد زیر هستند:

• نگهدارنده های هاولی: این ریتینرها که نگهدارنده های سیمی نیز نامیده می شوند، نگهدارنده های متحرک ساخته شده از سیم فلزی نازک و پلاستیک یا آکریلیک هستند که در سقف دهان یا در امتداد داخل دندان های پایین قرار می گیرند. سیم فلزی متصل شده به نگهدارنده، برای حفظ تراز دندان ها از قسمت خارجی آن ها عبور می کند.
• نگهدارنده های پلاستیکی شفاف: این نگهدارنده های متحرک به صورت کاملا سفارشی برای موقعیت جدید دندان ها ساخته می شوند. آنها همچنین نگهدارنده های قالبی نیز نامیده می شوند. برای ساخت این نوع از نگهدارنده ها، قالبی از دندان ها گرفته می شود. سپس مقداری پلاستیک یا پلی اورتان بسیار نازک، گرم شده و بر روی قالب مکش می شود.

مزایای دستگاه های ارتودنسی متحرک

• در صورت نیاز به هر گونه انجام درمان‌های دندانپزشکی، می ‌توان آنها را به راحتی خارج کرده و پس از پایان درمان، دوباره در داخل دهان قرار داد.

• در صورت تغییر شکل فک در بیمارانی که در سن رشد قرار دارند، می توان از ارتودنسی متحرک برای رشد صحیح فک استفاده کرد.

• چرخش دندان ها و صاف کردن دندان های کج را می توان با استفاده از ارتودنسی متحرک درمان کرد.

• در صورت آسیب دیدگی دستگاه، بیمار می تواند بدون نیاز به دندانپزشک آن را خارج کرده و از بروز هرگونه آسیب یا اعمال ناخواسته جلوگیری کند.

• خارج کردن پلاک ها در هنگام غذا خوردن، آشامیدن، مسواک زدن و نخ دندان

معایب ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک پس از پوشیدن و بستن پیچ های آن می تواند باعث ناراحتی یا درد شود. با این حال، شدن درد و ناراحتی در آن کمتر از بریس های دائمی است. استفاده از دستگاه های ارتودنسی متحرک می تواند بر گفتار بیمار تاثیر گذار باشد. به همین دلیل بسیاری از افراد مایل به خارج کردن آنها در هنگام صحبت کردن هستند. علاوه بر این، این دستگاه ها زمانی موثر خواهند بود که به طور منظم مورد استفاده قرار گیرند و در صورت عدم استفاده درست از آنها ممکن است نتایج قابل قبول نباشند.

https://www.healthline.com/health/retainer-types#hawley-retainer-pros-and-cons

https://www.juniordentist.com/advantages-and-limitations-of-removable-orthodontic-appliances.html

https://everythingwhat.com/what-is-z-spring

https://www.neo-orthodontics.co.uk/treatment-options/removable-functional-appliance/

https://sense.dental/en/service/removable-orthodontic-treatment/

https://www.informedhealth.org/treatment-with-removable-braces.html