ارتودنسی به نوعی درمان دندانپزشکی گفته می‌شود که هدف آن صاف و همراستا کردن دندان‌ها و فکها می‌باشد. ارتودنتیست کسی است که علاوه بر گذراندن تحصیلات عمومی دندانپزشکی، دو یا چند سال آموزش ویژه در زمینه درمان‌های ارتودنسی دیده و در این زمینه تجربه و مهارت زیادی دارد. هدف افراد مختلف از درمان ارتودنسی متفاوت است به طوری که برخی افراد برای زیباتر کردن لبخند خود به ارتودنتیست مراجعه می‌نمایند و برخی افراد برای حفظ سلامت دهان و دندان متقاضی این درمان هستند.
درمان‌های ارتودنسی
ارتودنسی مشکلات متعدد مربوط به کج و نامرتب بودن و ناهمراستایی دندان‌ها و فکها را درمان می‌نماید. از جمله مشکلاتی که معمولاً هدف درمان ارتودنسی هستند عبارتند از کجی و به هم ریختگی دندان‌ها، وجود فاصله بین دندان‌ها، جفت نبودن سطح دندان‌ها بر یکدیگر (مال اکلوژن)، انواع مشکلات بایت مانند اوپن بایت، کراس بایت، آندربایت، دیپ بایت و جلو زدگی دندان‌ها، جلو زدگی فکها، عقب ماندن فکها و موارد دیگر.
درمان ارتودنسی علاوه بر این که دندان‌ها را صاف و مرتب می‌کند، به علت همراستا کردن فکها حتی در صورت بسته بودن دهان باعث ایجاد توازن ساختاری و زیبایی کلی چهره نیز می‌شود.
ارتودنسی ثابت و غیر ثابت
به طور کلی درمان‌های ارتودنسی به کمک وسیله های ارتودنسی انجام می‌شود که به دو دسته کلی ثابت و غیر ثابت (متحرک) تقسیم می‌شوند.
متداولترین وسیله ارتودنسی ثابت، سیستم براکت فلزی و انواع دیگر براکت مانند براکت سرامیکی، براکت پشت دندانی و مینی براکت می‌باشد. به طور کلی سیستم براکت از نگینهای کوچک مربعی شکل و سیم ارتودنسی تشکیل شده است. نگینهای براکت بر روی سطح دندان چسبانده شده و سیم ارتودنسی از شیار آنها عبور کرده و این ترتیب به دندان‌ها نیرو وارد می‌کند. معمولاً در سیستم براکت از بند فلزی، الاستیک، لیگاچور و فنر نیز بهره برده می‌شود.
متداولترین وسیله ارتودنسی غیر ثابت الاینر شفاف است که مشهورترین برند آن اینویزالاین نام دارد. در موارد خاص می توان از الاینر شفاف به جای براکت فلزی استفاده کرد. علت محبوبیت این وسیله، شفافیت و تقریباً نامرئی بودن آن است. از جمله سایر وسیله های غیر ثابت ارتودنسی می‌توان به نگهدارندة ارتودنسی (ریتینر) غیر ثابت مانند هالی و اسیکس اشاره کرد. از نگهدارنده ارتودنسی پس از اتمام درمان براکت به منظور حفظ نتایج درمان استفاده می‌شود. با این حال گاهی اوقات از نگهدارنده ارتودنسی هالی برای ایجاد تغییرات جزئی در موقعیت دندان‌ها استفاده می‌شود.
سن ارتودنسی
به طور کلی هیچ محدودیت سنی برای انجام درمان‌های ارتودنسی وجود ندارد اما سلامت دهان و به خصوص لثه برای دستیابی به نتایج مطلوب اهمیت زیادی دارد. بهترین سن برای درمان ارتودنسی حدود هفت سالگی است. توصیه می‌شود کودکان را از هفت سالگی که دندان‌های دائمی در حال رویش هستند، به ارتودنتیست نشان دهید. مزیت درمان ارتودنسی در کودکی، در حال رشد بودن آن دندان‌ها و استخوان‌ها است. به این ترتیب پیش از این که مشکلات ارتودنسی به وجود بیاید یا پیچیده تر شود، به سهولت درمان می‌شوند. در بسیاری از موارد ارتودنتیست با مشاهده عدم رشد مناسب فکها، با کمک وسیله های ارتودنسی مانند هدگیر یا هدگیر معکوس ( فیس ماسک) می‌تواند رشد فکها را هدایت نماید بنابراین از بروز مشکلات جدی که در آینده نیازمند درمان جراحی هستند جلوگیری می‌شود. با این حال در صورتی که در کودکی درمان ارتودنسی انجام نداده اید، نباید نگران باشید چرا که در هر سنی می‌توانید این درمان را پشت سر بگذارید. درمان ارتودنسی در بزرگسالی از مزیت همکاری بسیار بهتر بیمار با دندانپزشک برخوردار است که به نتایج مطلوب منتهی می‌شود. امروزه وسیله های گوناگونی برای درمان بزرگسالان طراحی شده است تا همه بتوانند از این درمان‌ها بهره ببرند.
تکنولوژی‌ها و پیشرفت‌ها در ارتودنسی
امروزه پیشرفت‌های زیادی در دنیای دندانپزشکی اتفاق افتاده است که کار درمان را بسیار راحت‌تر، سریع تر، دقیق‌تر و با عوارض کمتر انجام می‌دهد. یکی از این تکنولوژی‌ها عکس‌برداری دیجیتالی است که در برخی از کلینیک‌های دندانپزشکی جایگزین عکس‌برداری سنتی شده است. با روش دیجیتالی دیگر نیازی به قرار دادن فیلم در داخل دهان بیمار نیست. همچنین ذخیره عکس‌ها به صورت دیجیتالی بوده بنابراین نگهداری، ارسال و بررسی آنها از زوایای مختلف آسان‌تر می‌شود. یکی دیگر از پیشرفت‌های مهم، اسکن دیجیتالی است که نیاز به قالب گیری سنتی با استفاده از خمیر قالب گیری را برطرف نموده است. پیشرفت‌های دیگر شامل استفاده از مواد جدیدتر و کارآمدتر در وسیله های ارتودنسی، طراحی وسیله هایی برای کوتاه‌تر کردن دوره درمان و طراحی مینی ایمپلنت به عنوان لنگر موقتی ارتودنسی (انکوریج) می‌باشد.
طول درمان ارتودنسی
دوره درمان ارتودنسی بسته به شرایط از چند ماه تا چند سال متفاوت است. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در کوتاه‌تر کردن دوره درمان، همکاری کامل با دندانپزشک و رعایت دقیق دستورات او اعم از رعایت بهداشت و مراقبت از سیستم براکت می‌باشد. چرا که هر چه بافت‌ها در وضعیت سلامتی بهتری قرار داشته باشد، واکنش آنها به اعمال نیرو بهتر و مطلوب‌تر خواهد بود. مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان و عفونت لثه می‌توانند در فرایند درمانی اختلال ایجاد نمایند. از طرفی مشکلاتی مانند شکستن براکت یا کج شدن سیم ارتودنسی باعث می‌شود مدتی درمان متوقف شده و حتی نتایج اندکی به حالت قبل باز گردد بنابراین هرچه وقفه ها در طول درمان ارتودنسی کمتر باشد، درمان سریع تر به پایان می‌رسد.
همچنین اخیراً روش‌ها و وسیله هایی برای تسریع درمان ارتودنسی وارد دندانپزشکی شده اند که ازجمله آنها می‌توان به آن اکسل دنت اشاره کرد.
فواید درمان ارتودنسی
اگر چه ممکن است بسیاری از افراد به علت جلو زدگی یا کج بودن دندان‌های جلو که باعث نازیبایی لبخند شده است برای درمان مراجعه نمایند، اما در بسیاری از موارد برای حفظ سلامت دهان و دندان، انجام درمان ارتودنسی توصیه و انجام می‌شود. در صورتی که دندان ها کج و ناهمراستا باشند ممکن است نتوانید به درستی بین دندان‌ها را تمیز کنید در نتیجه ذرات غذا و باکتری‌ها در این نواحی تجمع یافته و باعث پوسیدگی دندان و عفونت لثه می‌شوند. پیشروی پوسیدگی دندان ممکن است به نیاز به کشیدن دندان و صرف هزینه های زیاد جایگزینی دندان از دست رفته منجر شود. همچنین در صورتی که عفونت لثه به موقع درمان نشود باعث تحلیل رفتن بافت‌ها و استخوان فک می‌شود که درمان را پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌نماید. بنابراین با درمان ارتودنسی علاوه بر این که لبخند خود را تا حد چشمگیری زیباتر و سالم‌تر می‌کنید، جلوی بروز مشکلات جدی دندانی در آینده را نیز می‌گیرید.
.jpeg?preset=pli)
