عوامل ایجاد اوربایت

اوربایت مي تواند اسكلتال يا دنتال(دنداني) باشد. نوع اسكلتال ناشی از ناهنجاری اسکلتی است و اغلب اوقات نشانه‌ای از مشکلات دیگر مال اکلوژن است.

به‌طورمعمول، اوربایت نتیجه رشد و توسعه بیش‌ازحد فک بالا یا عدم رشد و توسعه فک پایین است.

بعضی از بیماران سابقه خانوادگی این بیماری را دارند و درنتیجه می‌توان دلیل ژنتیکی را برای این ناهنجاری در نظر گرفت.

خلاصه نحوه درمان انواع اوربایت

در موارد دنداني درمان ارتودنسي كمك كننده است ولي در موارد اسكلتال از آنجائی که ناهنجاری اوربایت ناشی از ناهنجاری‌های اسکلتی است، برای درمان این بیماری اغلب جراحی فک موردنیاز است.

به‌طورمعمول، ابتدا ارتودنسی قبل از جراحی انجام می‌شود و بعدازآن عمل جراحی اصلاح فک انجام می‌شود و به دنبال آن ارتودنسی بعد از جراحی را خواهیم داشت.

اگر ناهنجاری در دوران کودکی تشخیص داده شود، احتمال این وجود دارد که درمان اولیه ارتودنسی ممکن است بعداً نیاز به عمل جراحی را از بین ببرد.

توجه داشته باشید درهرصورت بایستی عادت‌های نامناسب دهانی و بیماری‌های دیگر دهان و دندان قبل از درمان ارتودنسی برطرف شوند.

و در کل مهم نیست که چه نوع ناهنجاری یا مال اکلوژنی دارید، مهم است که در اسرع وقت مشکل خودتان را با یک متخصص ارتودنتیست در میان بگذارید.

چگونه مي توانيم بفهميم ديپ بايت داریم

تنها ارتودنتیست می‌تواند مشخص کند آیا اوربایت (ديپ بایت) دارید یا خیر ولی برای بررسی اولیه دندان‌های خودتان یا کودکتان می‌توانید به چک‌لیست زیر رجوع کنید.

چک‌لیست بررسی احتمال وجود ديپ بایت

• آیا کودکتان را در هفت‌سالگی برای معاینه و چکاپ نزد ارتودنتیست نبرده‌اید؟
• آیا در خانواده خود کسی از اقوام درجه اولتان سابقه ديپ بایت دندانی داشته است؟
• آیا زمانی که دهانتان را می‌بندید دندان‌های فک بالا و پایین کامل همدیگر را می‌پوشانند؟
• آیا زمانی که دهانتان را می‌بندید دندان‌های پایینی با بافت لثه پشت دندان‌های بالایی تماس پیدا می‌کند؟
• آیا درزمانی که دندان‌های فک بالا و پایین را به هم می‌رسانید دندان‌های عقبی و آسیاب به هم برخورد می‌کنند؟
• آیا احساس می‌کنید فک بالایی شما بیش‌ازحد معمول کرده است؟
• آیا احساس می‌کنید فک پایینی شما کمتر از حد معمول رشد کرده است؟
• آیا احساس مي كنيدصورتتان به دلیل رشد بیش‌ازاندازه استخوان فک، نافرم است؟
• آیا در هنگام غذا خوردن و گاز گرفتن مواد غذایی دچار مشکل هستید؟
• آیا مفصل فکتان در هنگام غذا خوردن صدا می‌دهد یا درد می‌کند؟
• آیا مشکلات تکلم غیرواضح و ازجمله لکنت زبان و بریده‌بریده صحبت کردن دارید؟
• آیا تنفس دهانی دارید؟
• آیا دندان‌قروچه دارید؟

اگر جواب تنها یکی از سؤالات بالا مثبت بود هر چه سریع‌تر برای تشخیص کامل‌تر به یک متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.

اگر اوربایت زيادي داشتیم باید چکار کنیم

درمان زودهنگام برای رفع مشکلات ارتودنسی بسیار بااهمیت است. بعدازاینکه احتمال دادید خودتان یا کودک دلبندتان مشکل ارتودنسی دارد، بایستی در اولین فرصت به یک متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید تا تشخیص کاملی از مشکل صورت بگیرد و درمان در اولین فرصت شروع شود.

چراکه مشکلات ارتودنسی در صورت درمان نشدن بدتر و حادتر خواهند شد و درنتیجه اگر بتوان در آینده درمانی هم انجام داد، درمانی طولانی‌تر و پرهزینه‌تر خواهد بود

عوارض، بیماری‌ها و مشکلات ناشی از ديپ بایت

اصلاح اوربایت ممکن است تنها به‌منظور بهبود ظاهر لبخند باشد، اما باید به خاطر داشته باشید که در اوربایت، فک یا از فرم اصلی خود خارج‌شده یا خیلی کوچک است تا بتواند مجموعه کامل دندان‌های بیمار را در خود جای دهد.

درنتیجه، دندان‌ها در موقعیت غیرطبیعی خود رشد می‌کنند و مسائلی از قبیل فاصله بین‌دندانی و نامرتبی دندان‌ها و ... ایجاد می‌شوند و سلامت کل دهان و دندان‌های بیمار به خطر می‌افتد.

در موارد شدیدتر، حتی ممکن است دندان‌های پایینی با بافت لثه پشت دندان‌های فوقانی نیز تماس پیدا کند.

بدون درمان، اوربایت می‌تواند منجر به مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان و عفونت، درد فک، ناراحتی هنگام جویدن و حتی مشکل در تکلم و دندان‌قروچه  شود همچنین اوربایت ممکن است مشکلات تنفسی را نیز ایجاد کند.

برخی از مشکلات دیگر ناشی از اوربایت زیاد عبارت‌اند از:

مشکل در تکلم و صحبت کردن

آسیب لثه

در اوربایت شدید جلوی دندان‌های پایینی می‌توانند به خط لثه در قسمت پشتی دندان‌های جلوی در قسمت بالا برخورد کنند، درحالی‌که قسمت جلوی دندان‌های بالایی ممکن است به خط لثه جلوی دندان‌های پایینی برخورد کند که این امر منجر به تحلیل لثه می‌شود. لثهٔ آسیب‌دیده می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه و از دست رفتن دندان شود.

سایش و آسیب دندان

هنگامی‌که فک نامیزان است اغلب دندان‌ها به‌صورت نامرتب روی‌هم قرارگرفته و به هم می‌خورند (دندان‌قروچه) که این امر منجر به ساییده شدن مینای دندان، پوسیدگی دندان و حتی از دست رفتن دندان‌ها می‌شود.

فک درد

انحراف فک می‌تواند منجر به درد مزمن فک و سردرد شود و ممکن است منجر به اختلال مفصل گیجگاهی-فکی شود.

وقفه تنفسی در خواب

افراد مبتلابه اوربایت که دهان کوچکی دارند بیشتر مستعد ابتلا به وقفه تنفسی در خواب (آپنه) هستند.

مشکلات زیبایی و کاهش اعتمادبه‌نفس

اوربایت شدید ممکن است در صورت و لبخند شکل نامطلوب ایجاد شود و باعث کاهش زیبایی لبخند و صورت گردد.

به همین دلیل در بسیاری موارد با بیمارانی مواجه می‌شویم که اعتمادبه‌نفس ندارند و در هر شرایطی سعی می‌کنند لبخند نزنند و تلاش می‌کنند با لب‌ها دندان‌های خود را بپوشانند.

تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که وجود ناهنجاری‌های مال اکلوژن می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و باعث کاهش عزت‌نفس فرد شود.

شرایط دیگری که با «ديپ بایت» اشتباه گرفته می‌شود

ناهنجاری‌های اوربایت زیاد و اورجت دو نوع از شایع‌ترین انواع مختلف مال اکلوژن می‌باشند.

اوربایت زيادي اغلب با اورجت اشتباه گرفته می‌شود و اسم این دو نوع ناهنجاری اغلب به‌اشتباه به‌جای همدیگر استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های زیادی بین این دو ناهنجاری وجود دارد.

توجه داشته باشید که اوربایت میزان اختلاف عمودی (بالا و پایین بودن) لبه دندان‌های پیشین دو فک است ولی اورجت میزان اختلاف افقی (جلو و عقب بودن) لبه دندان‌های پیشین دو فک است.

بااینکه در بسیاری از بیماران اورجت شدید به‌صورت اوربایت عمیق دیده می‌شود. ولی لزوماً داشتن اورجت به معنی داشتن اوربایت نیست.

«اوربایت» همچنین به‌طور نسبتاً اشتباه برای اشاره به مال اکلوژن کلاس 2 استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که فردی که دچار مال اکلوژن کلاس 2 است، حتماً اوربایت ندارد بلکه می‌تواند اوربایت داشته باشد و یا نداشته باشد و یا حتی به اپن بایت داشته باشد و زمانی که دهان خود را می‌بندد دندان‌های پیشین دو فک بیمار به هم نرسد.

بیشتر بدانید: تغییرات دندانی نسل بشر درگذر زمان

انسان شناس آمریکایی سی لورینگ بریس، نظریه‌ای را مطرح کرده است که در آن افزایش اوربایت دندان‌های اروپاییان از حدود 250 سال گذشته را ناشی از استفاده گسترده چاقو و چنگال و بشقاب در فرایند غذا خوردن اروپاییان دانسته است.

پیش از استفاده از ابزار غذاخوری و چنگال، اروپایی‌ها اغلب گوشت را با دندان‌هایشان نگه می‌داشتند و آن را با چاقو می‌بریدند. ولی هنگامی‌که شروع به استفاده از چنگال و چاقو کردند، برش گوشت بر روی بشقاب انجام می‌شد و چون دندان‌ها در فرایند نگه‌داشتن گوشت دیگر شرکت نمی‌کردند اوربایت دندان‌های اروپاییان شروع به افزایش یافت.

بریس همچنین تحقیق نیز درباره چینی‌ها انجام داده است و در آن به بررسی استفاده گستره چینی‌ها از چوب غذاخوری از 900 سال گذشته پرداخته، نتیجه این تحقیق نیز نشان می‌دهد با گسترش روش جدید غذا خوردن از حدود 900 سال گذشته اوربایت دندان‌های چینی‌ها نیز شروع به افزایش پیداکرده است.

چه کسی باید درمان اوربایت را انجام دهد

در صورت نياز درمان ارتودنسی و در اینجا درمان اوربایت حتماً باید توسط متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) صورت گیرد. به دلیل سخت و پیچیده بودن فرایند درمان مشکلات ارتودنسی، متخصصان این رشته به‌طور ویژه سه يا چهار سال در مورد ارتودنسی آموزش تخصصی دیده اند.

درمان مشکلات ارتودنسی نیازمند تشخیص دقیق عامل به وجود آوردنده مشکلات و طرح ریزی دقیق درمان بر اساس آن است.

برخی از درمانهای ارتودنسی غیر قابل برگشت هستند مثل کشیدن دندان و جراحی فک و درصورتی که اگر توسط افراد غیر مجرب انجام شوند، ممکن است حتی ارتودنتیست هم دیگر نتواند در مورد آن کاری انجام دهد.

ارتودنتیست با بررسی عوامل مختلف مانند مشکلات رفتاری و عادت دندانی، مشکلات مربوط به رویش دندان‌ها، ساختار صورت، نوع روابط بین دندان‌ها و فک‌ها، با دقت حداکثر، عامل به وجود آورنده اختلال را تشخیص داده و بر اساس آن اقدام به طرح‌ریزی درمان می‌نماید.

مراقبت‌های پس از درمان اوربایت

چه در حین درمان و چه بعد از درمان‌های ارتودنسی حتماً باید موارد بهداشتی دهان و دندان را بیش‌ازپیش رعایت کنید تا از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری شود.

بهتر است موارد زیر را حتماً در برنامه بهداشتی دهان و دندان خود قرار دهید.

• کشیدن نخ دندان و مسواک زدن دو بار در روز
• استفاده از دهان‌شویه آنتی باکتریال
• پرهیز از خوردن مواد غذایی سفت و چسبنده در حین درمان

درنهایت نیز پس از مرتب و ردیف شدن دندان‌ها برای نگه‌داشتن آن‌ها در موقعیت جدید بایستی از پلاک نگهدارنده (ریتینر) استفاده کنید.